Karacadağ'ın etekleri bahar renklerine büründü

Karacadağ'ın etekleri bahar renklerine büründü
Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan yukarı Mezopotamya’nın yüksek kesimlerinden Karacadağ etekleri, baharın renklerine büründü. Bölgedeki 'kâr odaklı politikalar ise Karacadağ'ın ekolojisi açısından endişelere neden oluyor.

Artı Gerçek - Urfa, Diyarbakır ve Mardin üçgeninde oldukça geniş bir alana yayılan, sönmüş volkanik bir dağ özelliğine sahip Karacadağ'da, baharın gelmesiyle beraber endemik bitkiler etekleri süslemeye başladı.

Yaz aylarında özellikle koçerlerin uğrak yeri olan Karacadağ yamaçları, her yıl baharın gelişiyle birlikte açan sarı, kırmızı, yeşil, mor, pembe ve beyaz çiçeklerle görsel şölen oluşturuyor.

TERS LALE ARTIK DOĞAL ORTAMDA YETİŞMİYOR

Dağın eteklerinde, Latince ismi İris Masia olan Pîz pîzik (Avşar Eli), Xerdel (Kanola), Bermal Xatun, Çolig/Bankil (Acı Bakla) ve Hîrov gibi pek çok endemik bitki yetişiyor. Bölgenin endemik bitki türü olan ve baharı müjdeleyen Gûldexwînler (Ters lale) ise ekolojik yıkım ve iklim değişikliğiyle artık doğal ortamında yetişmiyor.

Son yıllarda bölgedekiler tarafından yetiştirilmeye başlanan ters lale, Avrupa ülkelerinde peyzaj bitkisi ve birçok endüstriyel üründe katkı maddesi olarak kullanıldığı için uzun bir süre rağbet görürken son yıllarda yeterli desteğin verilmemesi üretimi azalttı.

TARİHTEN KALINTILAR


Dağın yamaçlarında, bitkilerin yanı sıra birçok medeniyetten geriye kalan kalıntılara da rastlamak mümkün. Urfa'nın Siverek ilçesindebölgeye gelen Fransız arkeologların incelediği anıt taşın 15 bin yıllık olduğu tahmin ediliyor. Taşta yer alan güneş, ay ve vahşi hayvan figürleri, Neolitik çağda yaşayan insanlar için yaşam, bereket gibi ritüelleri tasvir ediyor. Anıt taş, bugün halen mahalle sakinleri tarafından korunuyor.

KÂR POLİTİKALARI TEHDİT EDİYOR

Bölge halkının geçim kaynağı olan tarım ve hayvancılık için verimli alanlara sahip olan Karacadağ'da, koçerler kültür ve inançlarını tüm baskı ve zorlu şartlara rağmen sürdürüyor. Buğdayın ana vatanı olarak kabul edilen dağ, son yıllarda bilinçsiz tarım politikaları nedeniyle bitki örtüsünü kaybetmekle karşı karşıya.

Bölgenin pek çok alanında yer alan Karacadağ Bazalt Taşı, kâr odaklı firmalar tarafından kaldırılarak mucur haline getiriliyor. Taşların kaldırıldığı bölgeler ise, endemik bitki türlerine rağmen ilaçlanarak tarıma açılıyor. Bu kâr odaklı politikalar, Karacadağ'ın ekolojisi açısından endişelere neden oluyor.


GÖLETLER KURUDU

Öte yandan hayvancılığın ana merkezlerinden biri olan Karacadağ etekleri, iklim değişiminden de payını almış durumda. Bölgede bulunan birçok gölet havaların ısınması ve yağışların azalmasından kaynaklı kurumuş durumda. (MA)

Öne Çıkanlar