'Yıkım öncesi kanser hastalığına sebebiyet verecek risklerin ortaya çıkarılması gerekir'

Gençağa KARAFAZLI

ARTI GERÇEK - Rize'nin Taşlıdere Mahallesi'nde, zeminde gerçekleşen kaymadan ötürü eğilen ve içerisinde 142 daire, 24 dükkân bulunan 12 bina, Çevre ve Şehircilik Rize İl Müdürlüğü tarafından kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında yıkılmaya başlandı.

Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Ali Serkan Savaş, "Taşlıdere Mahallesi’ndeki bu alan zeminsel etkenden dolayı 20-25 yıldır binalarımızda bir eğilme vardır. Rizeli vatandaşlarımız da bu binalara Pisa Kulesi ismini vermişti. Öncelikli olarak bu binalarımızın riskli yapı testlerini gerçekleştirdik. Vatandaşlarımıza tahliye için sürelerini verdik ve geldiğimiz noktada vatandaşlarımız ile uzlaşı içerisinde dün itibarıyla tahliyelerimizi tamamlayarak yıkım aşamasına geçtik" açıklamalarında bulunmuştu.

Eski, güvensiz, yıpranmış yapıların yıkılmasında asbest tehlikesi olduğuna dikkat çeken Asbest Söküm Uzmanları Derneği (ASUD) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Şeyhmus Ensari, "Asbest, yıkım gerçekleşmeden önce içinde bulunduğu malzeme ile birlikte yapıdan sökülerek ayrıştırılmalıdır" dedi.

KENTSEL DÖNÜŞÜMDE ASBEST TEHLİKESİ

Ensari, yaptığı yazılı açıklamada, bina yıkımları sırasında, hem insan sağlığı hem de çevre kirliliği açısından inşaat ve yıkıntı atıklarına dikkat edilmesini gerektiğini belirtti.

İlgili mevzuata tehlikeli inşaat atıkları arasında sayılan asbestin, Dünya Sağlık Örgütü tarafından da kanserojen olarak kabul edildiğini hatırlatan Ensari, "Eski binalarda kullanılan yapı malzemeleri içerisinde karşımıza çıkmaktadır" dedi. Yönetmeliğe göre, "inşaat/yıkıntı atıkları içerisinde bulunan asbestin diğer atıklardan ayrı olarak toplanması ve bertaraf edilmesi" gerektiğine dikkat çeken Ensari, 2010 yılında Türkiye’de asbestin çıkarılması, işlenmesi, mamul içinde kullanılması, ticari olarak satılmasının yasaklandığını hatırlattı.

‘ASBEST YIKIMDAN ÖNCE AYRIŞTIRILMALI’

Ensari, şunları belirtti:

"Bu nedenle, 2010 yılına kadar kullanılmış olan asbestin ayrıştırılması ve bertaraf edilmesi gerekmektedir. Özellikle kentsel dönüşüm ile birlikte eski binaların yıkılması esnasında yer kaplamalarında marley, marley ve parke yapıştırıcıları, duvar kaplamalarında, boya ve sıvalarda, kazan ve ısıtma sistemi conta izolasyonunda, eternit olarak bilinen çatı kaplamalarında çimento içinde kullanılan asbest bina yıkımı gerçekleşmeden önce içinde bulunduğu malzeme ile birlikte yapıdan sökülerek ayrıştırılmalıdır. Yanlış uygulamalar ya da binalarda asbest varlığı tespit edilmeden yapılan yıkımlar hem çalışan hem de çevre ve insan sağlığına zarar vereceği bir gerçektir. Asbestin kanserojen olduğu ve kentsel dönüşüm ile birlikte soluduğumuz havaya karışarak insan sağlığını tehdit ettiği bir gerçektir. Bir gerçek daha vardır ki; ülkemizde akciğer hastalıkları ve kanser vakaları her geçen gün artmaktadır."