Ömer Koç'tan 'aşı milliyetçiliği' uyarısı: İnsan en zayıf halka kadar güçlü

Dünyada aşılamalar konusunda adil dağıtım konusunda tartışmalar devam ederken Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Koç'tan da aşı milliyetçiliği uyarısı geldi.

Koç Holding 34'üncü Üst Düzey Yöneticiler Toplantısı (ÜDYT) aralık ayının son haftasında yapıldı ve program kapsamındaki konuşmalar Koç Holding'in kurumsal dergisi Bizden Haberler'de yayımlandı. Pandemi nedeniyle önemli ölçüde online katılımla yapılan ve Rahmi Koç Müzesi'nde canlı yayınlanan Üst Düzey Yöneticiler Toplantısı’nın açılış konuşmasını yapan Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ömer M. Koç, Türkiye’de, dünyada ve Koç Topluluğu’nda son bir yıl içinde yaşanan gelişmeleri yorumladı.

Daha evvel eşi benzeri görülmemiş fevkalâde zor bir dönemden geçildiğine dikkat çeken Koç, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana ilk kez bu boyutta bir salgın yaşandığını hatırlattı. Koç, "Pandemi nedeniyle hepimiz dünyevi kaygıları bir kenara koyduk; kendimizin ve sevdiklerimizin hayatına ilişkin korkular içindeyiz. Böylesine bilinmezliklerle dolu bir ortamda, önemli bireysel ve profesyonel kararlar almak zorunda kaldık. ‘Bu fevkalâde güç dönemi artık geride bıraktık’ diyebilmeyi çok arzu ederdim; ancak önümüzdeki senenin ikinci yarısından evvel bunun mümkün olamayacağı anlaşılıyor" dedi.

KÜRESEL İŞBİRLİĞİNİ İHYA ETMEK GEREKİYOR

Aşıların akılcı ve âdil şekilde dağıtımı Yılın son haftalarında dünyadaki aşı çalışmalarına dair gelen olumlu haberlerin herkesi umutlandırdığına dikkat çeken Ömer M. Koç, insanlığın sarılacağı en sağlam ipin bilimin rehberliği olduğunun açıkça görüldüğünün altını çizerek şunları söyledi:

"Aşıların rekor sayılacak bir hızla geliştirilebilmesi, bilim insanlarının sınırlar ötesi yardımlaşmasıyla mümkün olabildi. Her alandaki ortak tehditlerle mücadele edebilmek için, son yıllarda yükselen milliyetçilik dalgalarıyla kurumsal mekanizmaları iyice yıpranan küresel iş birliğini bir an evvel daha güçlü bir şekilde ihyâ etmek gerekiyor. Almanya’ya göç etmiş iki Türk bilim insanının, bilimsel yetkinlikleri sayesinde ilerleyip ABD merkezli çokuluslu bir şirketle iş birliği yaparak geliştirdikleri aşının hikâyesi, ilhâm verici olduğu kadar, insanı odağına alan bir küreselleşmenin daha iyi bir geleceğe hizmet edebileceğinin de ispâtıdır."

AŞI MİLLİYETÇİLİĞİNİN KÜRESEL TOPARLANMAYI GECİKTİRMEYECEĞİNİ ÜMİT EDERİM

Yine de gelişmelerin temkinli bir iyimserlikle karşılanması gerektiğini belirten Ömer M. Koç sözlerine şöyle devam etti:

"İnsan, şifreli moleküllerle hücreleri adeta programlayarak antikor üretmelerini başaracak kadar zeki bir canlı... Peki, bu üstün teknolojiyle üretilen aşının akılcı ve adil dağılımını sağlayacak basiret ve vicdana da haiz miyiz, göreceğiz. Dünya nüfusunun sadece yüzde 13’ünü temsil eden zengin ülkelerin, önümüzdeki sene üretilecek aşıların yarısını şimdiden satın aldıkları söyleniyor. İnsanlık, sınır nedir bilmeyen bir pandemide en zayıf halka kadar güçlüyken, Dünya Sağlık Örgütü 2021 başında üçüncü dalga uyarıları yaparken, bir de aşı milliyetçiliği yüzünden küresel iyileşme ve toparlanma sürecinin gecikmeyeceğini ümid ederim."

JOE BIDEN, AB İLE İLİŞKİLERİ ONARACAK

ABD ve AB’deki olası gelişmeler dünyadaki siyasi gelişmelere dair geniş bir değerlendirme yapan Ömer M. Koç, analizine ABD’de başkanlık seçimlerinin sonuçlarına değinerek başladı. Görevi Donald Trump’tan devralacak olan Joe Biden’ı yoğun bir gündemin beklediğini belirterek Biden’ın ABD'nin küresel liderliğini, en azından kaybolan yumuşak gücünü yeniden tesis etmeye çalışacağına ve önceliği Trump’ın neredeyse hasım ilan ettiği Avrupa Birliği’yle ilişkilerin tamirine vereceğine dikkat çekti.

YEŞİL MUTABAKAT HEDEFLERİ PEK ÇOK SEKTÖRDE İŞ MODELLERİNİ DEĞİŞTİRECEK

"Küresel gündemin belirlenmesinde en önemli rolü oynayan ABD ve AB’nin, iklim değişikliği gibi konularda artık benzer pozisyonları savunması bekleniyor" diyen Ömer M. Koç, AB’nin Yeşil Mutabakat hedeflerinin öneminin altını çizdi ve sözlerine söyle devam etti:

"Bu konu, pek çok sektörde iş modellerini kökten değiştirebilecek risk ve fırsatlarla karşımıza çıkacak. Gerekli dönüşümü hızla sağlayabilenler rekabette önemli avantajlar yakalayacak."

İkinci Coronovirus dalgasıyla yeniden evlere kapanan Avrupa’da yılın son çeyreğinde ciddi bir ekonomik daralma öngörüldüğünü kaydederek, "Avrupa Merkez Bankası, tahvil alım programı vasıtasıyla piyasalara pompalayacağı fon miktarını geçtiğimiz günlerde 500 milyar euro artırarak 1,8 trilyona yükseltti ve program süresini de Mart 2022’ye kadar dokuz ay uzattı. Bankanın sadece bu yıl Euro Bölgesi ekonomilerine sağladığı destek toplamda 3 trilyona ulaşmış oldu. Bu sıkıntılı dönemde, AB Komisyonu’nun gayretleriyle şekillenen 750 milyar euroluk teşvik paketinin finansmanında ‘yeşil tahvillerin’ de kullanılacak olması, söz konusu yenilikçi borçlanma araçlarının küresel piyasalardaki likiditesi açısından önemli bir gelişmedir. Daha da önemlisi, AB ülkeleri tarihte ilk defa mali transferler için ortak borçlanma yoluna gidiyorlar" dedi.

ÇN PANDEMİDE BÜYÜK EKONOMİLER İÇİNDE EN AZ SARSILAN ÜLKE OLDU

Geçen sene ticaret savaşları, bu sene başında ise pandemi nedeniyle yine gündemin odağında olan Çin’in pandemi sürecinde tüm büyük ekonomiler içinde en az sarsılan ülke olduğunu hatırlatan Ömer M. Koç, yeni Amerikan yönetiminin Çin’i sistemik düşman değil, rakip diye adlandıracağını düşündüğünü belirtti.

Ardından şu değerlendirmeleri yaptı:

"Çin’in altın karşılığı yuan ile ödeme yapmayı taahhüt etmesi ve kripto para konusunda attığı hızlı adımlar, hem doların rezerv para hâkimiyetini hem de ABD’nin SWIFT mekanızması üzerinden tesis ettiği yaptırım gücünü sarsabilir. Bu, zamanında Sovyetlerin denemeye bile cüret edemediği bir tavır."

PEKİN DÜNYAYI İKİ KUTBA AYIRACAK BİR TAVIR İÇİNDE

"Kasım ayında 15 Pasifik ülkesinin imzaladığı dünyanın en büyük serbest ticaret anlaşması, Çin, Japonya ve Güney Kore’yi ilk kez bir araya getiriyor. Tedarik zincirlerini kuvvetlendirmeyi ve yeni e-ticaret kuralları oluşturmayı hedefleyen anlaşma, küresel ekonominin yüzde 30’unu kapsıyor" diyen Ömer M. Koç, bu anlaşmanın Çin’i yeni teknoloji standartları konusunda ön plana çıkaracağını söyledi.

Pekin’in dünyayı hem finansal, hem teknolojik olarak iki kutba ayırabilecek bir meydan okuma içinde olduğuna dikkat çeken Ömer M. Koç, küresel güç mücadelesinin temelinin ekonomik paylaşım olduğunu, ancak büyük savaşların ekonomik sebeplerden çıktığının söylenemeyeceğini hatırlatarak "Ne Birinci, ne de İkinci Dünya Savaşları, iktisadi sebeplerden dolayı patlak verdi" dedi.

ABD'NİN İRAN'A YAPTIRIMLARININ HAFİFLETİLMESİ MÜSPET BİR GELİŞME OLACAK

Ömer M. Koç, daha sonra Ortadoğu’daki, ülkemizi de yakından ilgilendiren gelişmeleri değerlendirdi ve ABD’nin İran’a yaptırımlarının hafifletilmesinin, Türkiye’nin bu ülkeyle olan ticareti açısından da müspet bir gelişme olacağını söyledi. Uluslararası politika ve Türkiye dünyanın büyük ekonomilerindeki iktisadi ve siyasi gelişmeleri değerlendirdikten sonra Koç, Türkiye’nin uluslararası alandaki konumu ve stratejisine dair analizler yaptı.

Rusya ile siyasi ilişkilerimizde belirsizliğin hâkim olmaya devam edecek gibi göründüğünü, Avrupa ile de Suriye politikası nedeniyle siyasi tansiyonun yükseldiğini belirten Ömer M. Koç, "Doğu Akdeniz’de, tarafı olmadığımız uluslararası sözleşmeler öne sürülerek ve bizimle katiyyen istişâre edilmeksizin büyük ölçüde sınırlanmak istenen egemenlik haklarımızı, donanmamız vasıtasıyla savunma durumunda kaldık. Geçtiğimiz hafta gerçekleşen AB liderler zirvesinde, bu mesele nedeniyle ülkemize karşı açıklanan yeni yaptırımların çerçevesi dar tutuldu; ancak mart ayında yeni bir değerlendirme yapılacağı belirtiliyor" dedi.

Ömer M. Koç, Doğu Akdeniz’le bağlantılı olarak Libya’da tarafı olduğumuz süreç ve Azerbaycan’ın Karabağ’daki operasyonu çerçevesinde uluslarası gündeme yeni başlıkların eklendiğini hatırlatarak şöyle devam etti:

"ABD Kongresi’nde çoğu meselede uzlaşamayan siyasetçiler, son dönemde ülkemize karşı verilen önergelerde adeta tek vücut oluyorlar. Kongreden geçen savunma bütçesi yasasına eklenen ve hafta içinde CAATSA yaptırımlarının açıklanmasını da tetikleyen hüküm, bu tehlikeli ortak tutumun son manifestosudur. Alman ve Fransız dışişleri bakanlarının, The Washington Post’ta yayımlanan ve Biden’ın seçilmesinden duydukları memnuniyeti dile getirdikleri makalelerinde, müstakbel başkanı Türkiye’ye karşı ortak bir çizgi belirlemeye davet ettiklerini de endişe ile müşahede ediyoruz."

Ömer M. Koç, daha sonra ekonomik alandaki gelişmelere dair değerlendirmelerini aktardı:

"Pandeminin ilk dalgasıyla yılın ikinci çeyreğinde küresel ölçekte adeta duran ekonomik faaliyetler, hükümetlerin devreye aldığı büyük ölçekli parasal ve mali destek programlarıyla haziran ayından itibaren hızla toparlandı. Ancak, son dönemde ikinci dalgayla birlikte tekrar sekteye uğrayan küresel ekonomi, IMF tahminlerine göre sene sonunda yüzde 4,4 küçülecek" diyen Koç, Türkiye ekonomisinde de seyrin benzer olduğunu belirterek şunları söyledi:

"İkinci çeyrekteki yüzde 9,9’luk sert daralmanın ardından, kamu bankalarının düşük faizli kredilerinin yarattığı iç talep patlamasıyla, üçüncü çeyrekte yüzde 6,7 büyüdük."

Ömer M. Koç, dünya ve Türkiye’ye dair yaptığı analizlerin ardından Koç Topluluğu’nda 2020 yılı içinde yaşanan gelişmelere değindi. Topluluğun bu zorlu dönemde güvenle hareket etmesini sağlayan etkenlerin başında, son derece sağlıklı borçluluk oranı ve nakit yaratma kapasitesinin bulunduğunu belirtti.