Toplu balık ölümleri: Fotoğrafları gördüğüm zaman ben de bayağı endişe yaşadım
Diyarbakır, Mardin ve Batman çevrelerindeki gölet ve nehirlerdeki toplu balık ölümleri, bölge halkında endişe yarattı. Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Hidrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hülya Karadede Akın, toplu balık ölümlerinin bölgedeki kuraklıktan kaynaklandığını aktardı. HDP Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel ise Dicle Nehrinde yaşanan balık ölümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’a sordu.
Prof. Dr. Akın, "Diyarbakır, Mardin ve Batman'ın tarımsal aktivitelerin olduğu bölgelerdeki nehir ve göletlerden çekilen aşırı bir su kullanımı görülmektedir. Bu su kullanımından dolayı da suyun seviyesinin de düştüğünü görmekteyiz. Bununla beraber atık suların, gübre ve ilaç atıklarının nehirde kirliliği oluşturuyor. Bu durum da toplu balık ölümlerine sebebiyet vermekte" dedi.
'FOTOĞRAFLARI GÖRDÜĞÜM ZAMAN BEN DE ENDİŞE YAŞADIM''
Barajlardaki su miktarının sürekli değişmesinin balık ölümleri üzerinde büyük etki yaratığını ifade eden Prof. Dr. Akın, "Barajlardaki su miktarının ve düzensiz su akış miktarının sürekli değişmesiyle o ortamda yaşayan balıkların ölümlerine neden oluyor. Bahar mevsiminde balıklar üremek amacıyla genellikle Dicle Nehri'nin yukarı havzalarına doğru toplu olarak göç ederler. Göç ettikleri yerlerde herhangi bir oksijen seviyesinin azalması veyahut o bölgedeki enfeksiyonal bir durumun, yani burada herhangi bir bakteriyolojik bir değişimin olması, bu balıkların üreme mevsiminde çok hassas dönemde oldukları için toplu ölümlerinde de sebebiyet vermiş olabilir. O nedenle en fazla üzerinde durmamız gereken şeylerden bir tanesi kuraklıktır. Bundan dolayı tarımsal alanlarda bu yıl yüzde 80 rekolte düşüklüğü de yaşandı, susuzluk gerçekten de hem çevreye, hem de suda yaşayan canlı organizmalara çok aşırı derecede olumsuz etki yaratmaktadır. Gerçekten de halk endişe içinde, fotoğrafları gördüğüm zaman ben de bayağı endişe yaşadım. Buralarda biyolojik ve kimyasal analizlerin biran önce yapılması gerekiyor ve bunun akabinde hemen halkı bilgilendirmek gerekiyor" diye konuştu.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili Semra Güzel de Dicle Nehrinin aktığı güzergahtaki Başaklı ve Ortaviran Mahallelerinde kirlilikten dolayı yaşanan balık ölümlerine ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle Meclis Başkanlığına soru önergesi verdi.
'SULARIMIZIN GERİ DÖNÜLMEZ BİÇİMDE KİRLENMESİNE NEDEN OLMAKTADIR'
Bölgede yaşayan yurttaşların balık ölümlerinin bölgede yapılan baraj ve hidroelektrik santrallerinin neden olduğu belirtildiği önergede, şu ifadelere yer verildi: "Diyarbakır’ın birçok ilçesinde işletilen kum ocaklarının doğayla uyumlu bir standartta çalıştırılmaması, fabrikalardan çıkan ve nehirlere, barajlara dökülen atık suların filtre edilmeden veya arıtılmadan dökülmesi, en önemlisi de gerekli denetim ve kontrollerin ilgili kurumlarca yapılmaması nedeniyle söz konusu çevre kirliğinin arttığını ifade etmektedirler. Çevre kirliliğini artıran tüm bu etkenlere karşı önlem alınmaması, balık ölümlerini artırdığı gibi halk sağlığını da etkileyerek içme ve sulama amaçlı kullanılan sularımızın geri dönülmez bir biçimde kirlenmesi ile sonuçlanmasına neden olmaktadır."
‘EKOSİSTEME ZARAR VERİYOR’
Diyarbakır’da giderek yaygınlaştırılarak yapılan endüstriyel tarım ile birlikte kullanılan zirai ilaçların suyu ve toprağı kirlettiği vurgulanan önergede, zirai ilaç kullanımının belirli bir standardının olmaması ve bu anlamda yapılan denetimlerin yetersiz olması ekosisteme büyük zararlar verdiği kaydedildi.
HDP’li Güzel, Bakan Kurum’a yanıtlaması talebiyle şu soruları yöneltti:
*Dicle nehrinin akış güzergâhındaki farklı lokasyonlarda özellikle Başaklı Köyü ve Ortaviran Mahallelerinde su yüzeylerinde ve kıyılarında görülen toplu balık ölümleri Bakanlığınızın bilgisi dâhilinde midir?
*Dicle nehrinde meydana gelen balık ölümlerinin nedeni nedir? Yaşanan balık ölümlerine ilişkin herhangi bir araştırmanız oldu mu? Balıklardan numune alarak gerekli incelemeleri yapıp konuya açıklık getirmek adına bir girişimde bulunacak mısınız?
*Nehir yatağı içerisinde farklı noktalarda su analizlerinin yapılıp canlılarının olumsuz olarak etkilendiği parametrelerin belirlenmesi amacıyla yapmış olduğunuz herhangi bir çalışma mevcut mudur?
*Diyarbakır’da bulunan nehir ve barajlara atık sularını bırakan işletme ve fabrikalara gerekli denetimler yapılmakta mıdır? Yapılan denetimlerin raporların sonuçları ve varda bulguları nelerdir?
*Diyarbakır’da içme ve sulama amaçlı kullanılan suların arıtmaları ne sıklıkta yapılmaktadır? Yapılan arıtma çalışmalarının parametreleri nedir?
*Diyarbakır’da ÇED raporu olumlu verilen kaç HES işletmesi vardır? HES işletmelerine hangi aralıklarla denetim yapılmıştır? Yapılan denetimlerin raporlarının sonuçları ve varsa bulguları nelerdir?
*Diyarbakır’da işletilen kum ocaklarına Bakanlığınız tarafından yapılan son beş yıldaki denetim çalışmalarının raporunun sonuçları ve varsa bulguları nelerdir? (HABER MERKEZİ)
