Doğalgaz kesintisiyle ilgili cevaplanması gereken 4 soru

Enerji krizi sonrası getirilen kısıtlamalar fabrikaları ‘iş paydos’ noktasına getirdi. İran’ın doğalgaz akışına başladığını duyurmasına rağmen krizin sürmesi, sorunun sistemsizlikten kaynaklandığını gösterdi.

‘Ucu mutfaklara çıkacak’ krizin göz göre göre geldiğini belirten uzmanlar, kesintiye yol açan üç başlığa dikkat çekti: 1-) Planlama hatası yapıldı. 2-) Azeri gazı sisteme dahil edilmedi. 3-) Etkileri azaltacak önlem alınmadı.

Hükümet ‘üretim, istihdam, ihracat’ hedefi koyarken OSB’lerdeki kesintiler üretimi baltaladı. İSO Başkanı "Üretimde stres yaratacak" uyarısı yaparken ilaç, et ve süt işletmelerinde gaz kesintisinin uygulanmayacağı bildirildi. Enerji uzmanları ise plansızlığa dikkat çekti.

Karar'a konuşan Ali Arif Aktürk, Azeri gazının TANAP’a aktarılmasıyla sorunların başladığını söyledi. Mehmet Doğan da "Geçmişte daha büyük krizler yaşadık ama nasıl yönetileceği biliniyordu. Şimdi hiçbir planlama yapmadan herkesin gazını kıstılar" dedi.

GAZ İLE İLGİLİ CEVAPLANMASI GEREKEN 4 SORU

1-) Neden bir acil durum senaryosu yoktu?

2-) Azeri gazı sisteme niye dahil edilmedi?

3-) Ege’de LNG santralleri varken neden gaz kısıldı?

4-) 20 yıldır yaşanan soruna neden çözüm bulunmadı?

PLANLAMA YAPILMADI ENERJİ KRİZİ PATLADI

Tahran’ın doğalgaz vanalarını kapatmasıyla başlayan enerji krizi yeni sorunları da beraberinde getirdi. Sanayiye yönelik önce doğalgaz, sonra da elektrik kesintisi kararlarının üretim ve ihracatı olumsuz etkilemesi bekleniyor. Sanayiciler duruma tepki gösterirken, üretimin duracağını bazı sektörlerin bu kadar uzun süreli bir kısıtlamayı kaldıramayacağını belirtti. Uzmanlar ise planlama yapılmadığı için krizin göz göre göre geldiğini geldiği görüşünde.

Enerjide dışa bağımlılık, alınmayan önlemler ve yanlış politiklar Türkiye’de kışın ortasında enerji krizi yaşanmasına neden oldu. İran gazında yaşanan kesinti sebebiyle BOTAŞ’ın santral ve sanayiye yönelik gaz kısıntısının ardından Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) de sanayiciye elektrik kısıtlaması uyguladı. Sanayide yaşanan kesintiler krize neden oldu. Uzun süreli ve kapsamlı doğalgaz ve elektrik kesintisiyle karşı karşıya kalan sanayici duruma tepki gösterirken, üretim ve ihracat planlamaları konusunda endişeli.

SEKTÖR MECLİSLERİ BİR ARAYA GELDİ

Sanayiye yönelik enerji kesintilerinin ardından Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ve Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, organize sanayi bölgesi başkanları, oda başkanları ve Türkiye ve Odalar Birliği (TOBB) sektör meclisleri ile bir araya geldi.

Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Başkanı Memiş Kütükcü, İran’dan Türkiye’ye gelen doğal gazın 10 gün süreyle kesintiye uğramasıyla başlayan elektrik kesintilerinin sanayi üretimini olumsuz etkilediğini bildirdi. Kütükcü, üretimin ve ihracatın artış ivmesi gösterdiği bir dönemde OSB’lerde yaşanan elektrik kesintilerinin sanayicileri zorlamaya devam ettiğinin altını çizdi.

Kütükcü, OSBÜK olarak konuyu yakından takip ettiklerini, Türkiye’den bazı yetkililerin de İran’a giderek sorunu çözüme kavuşturmaya çalıştıklarını aktardı.Öte yandan gıda üretcileri kısıtlamalardan muafiyet talep etti.

Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve Üreticileri Birliği (SETBİR) Yönetim Kurulu Başkanı İsa Coşkun, doğal gaz ve elektrikte yapılacak kısıntıların süt ve et tedarik zincirinde aksamalara sebep olacağını belirterek sektörün enerji kısıntısından muaf tutulmasını istedi.

FABRİKALAR DURMA NOKTASINDA

Büyük ölçekli sanayi tesislerinin doğalgaz ve elektrik kullanımına sınırlama getirilmesini ardından fabrikalardaki üretim sekteye uğramaya başladı. Kartonsan ve Ege Endüstri doğalgaz tedariğinde gidilen kısıtlama nedeniyle üretime geçici olarak ara verdiğini duyurdu.

Gaz ve elektrik sıkıntısının ardından fabrikalar, Kamuyu Aydınlatma Platformu’na üretime ara verdiklerini bildirmeye başladı. Kartonsan’dan KAP’a yapılan açıklamada, doğalgaz kısıtlaması yapıldığı hatırlatılarak, " 1 Nolu Karton Üretim Hattımızda (KM1) dogalgaz tedarik kısıtlaması kaldırılıncaya kadar, 21 Ocak 2022 tarihinden itibaren üretime geçici olarak ara verilmiştir" denildi.

Ege Endüstri ise KAP’a yaptığı açıklamada, Ege Serbest Bölge’de 25-27 Ocak arasında 48 saat elektrik kesintisi yaşanacağını yönünde bildirim aldıklarını belirterek, "Elektrik kesintisi nedeniyle serbest bölge fabrikamızda üretim yapılamayacaktır" duyurusunu yaptı.