Büyük sermayenin ucuz işçileri: Suriyeli mülteciler

İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nün Haziran 2018 verilerine göre, Türkiye’de 3 milyon 570 bin 352 Suriyeli mülteci yaşıyor. Çeşitli mülteci dernekleri, sığınmacıların 1 Milyon 400 bininin çeşitli meslek alanlarında ucuz iş gücü olarak çalıştırıldığını belirtiyor. Metal sanayi, tekstil, inşaat ve hizmet iş kollarında çalışan mülteci sayısı 1 milyon civarında. Tarım sektöründe ise, 400 bin sığınmacının çalıştığı belirtiliyor. Mezopotamya Ajansı'nın haberine göre, uzun süre çalışma izni olmadan kaçak bir şekilde çalışmak zorunda bırakılan Suriyelilerin son bir yılda yaklaşık 1 milyonuna çalışma izni verildi. 

"PROJE ÇÖZÜM OLMADI" 

Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü (UNHCR), Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) ve İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü'nün 2018 yılının başında ortaklaşa "Suriyeli mülteci krizinin etkilerini hafifletmek için Türkiye’deki ulusal kurumların desteklenmesi" hayata geçirdikleri proje de sorunlara çözüm olamadı. Proje Türkiye’de yaşayan mültecilerin çalışma hayatına kazandırılması ve daha insani çalışma koşullarının oluşturulmasını hedefliyordu. Proje kapsamında işe başlayan binlerce mültecinin yaşamlarında her hangi bir değişiklik olmadı. Kaçak çalıştırıldıkları yerlerin çalışma koşullarından farklı koşullarda çalıştırılmadılar.

"TARIM İŞÇİLERİ DIŞINDA"

Proje kapsamında İŞKUR bürolarına giderek kayıt yaptırma zorunluluğu getiriliyor. Çalışmak isteyen işçilere, Türkiye’de en az 6 ay kayıtlı olma şartı ve Göç İdaresi tarafından düzenlenmiş kimlik belgesi olma şartı getiriliyor. Suriyeli mevsimlik tarım işçileri, bu projenin dışında kalıyor. Resmi olmamakla birlikte 400 bin Suriyeli mevsimlik tarım işçisi var. Günlük ortalama 40 ile 50 TL arasında değişen yevmiyeler ile çalışan tarım işçilerinin hiçbir sosyal güvencesi yok. 

"UCUZ İŞ GÜCÜ EL DEĞİŞTİRDİ"

Gazeteci Ercüment Akdeniz, projenin işçilerin yaşamını rahatlatmaktan çok uzak olduğunu söyledi. Suriye savaşının başlaması ile birlikte ülkelerini terk edip Türkiye’ye sığınan mültecilere bilinçli bir şekilde statü verilmediğini ifade eden Akdeniz, Türkiye’ye gelen üç buçuk milyon mülteciden 1 milyon 400 bininin çeşitli alanlarda çalıştığını ve bunların tümünün ucuz iş gücü olarak çalıştırıldığını dile getirdi. Türkiye’de orta ölçekli sermayenin uzun yıllar boyunca Suriyeli işçilerin sırtından milyonlarca lira kazandığını ve servetlerine servet kattığını dile getiren Akdeniz, daha önce orta ölçekli sermayenin ucuz iş gücü olarak kullandığı Suriyeli işçilerin proje ile holding sahiplerinin ucuz iş gücü olacağını vurguladı. Akdeniz, "Türkiye devleti hayata geçen proje sayesinde her geçen gün büyüyen ucuz iş gücü pazarının en büyük payını sermayedarlara sunmuş oldu" dedi.

"İŞÇİ SENDİKALARI UYUYOR"

Hayata geçen projenin en büyük destekçisinin Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) olduğunun altını çizen Akdeniz, şöyle devam etti: "Türkiye’de sermayenin mültecilere dönük her zaman bir politikası vardı. Bu anlamda devletten gerekli tüm desteği alabiliyor. Peki sermaye sınıfı bu kadar aktifken işçi sendikaları ne yapıyor diye sorduğunuzda, tek kelime ile uyuyorlar. Mülteci işçilere dönük tek bir projeleri, ya da çalışmaları maalesef yok. Bu projeleri olmadığı için önümüzdeki dönemde işçi haklarında ciddi kayıplar olacaktır." (EKONOMİ SERVİSİ)