AYM: Evlilik dışı birlikteliklerin ‘ahlak dışı’ olarak nitelendirilmesi Anayasa’ya aykırı

Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında evlilik dışı birlikteliklere ilişkin Anayasa Mahkemesi’nin oy birliğiyle aldığı bir karar açıklandı. Buna göre AYM, evlilik dışı birlikteliklerin ‘ahlak dışı’ olarak nitelendirilmesinin Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetti.

Söz konusu karar, 13 yıldır Türkiye’de bir Türkiye vatandaşıyla ilişkisi olan bir Rus’un başvurusu üzerine alındı.

Özel hayatın gizliliğini korumak için adı A.S. olarak kısaltılan başvurucu, 2016 yılında konut aldıktan sonra Türkiye vatandaşlığına geçmek istedi. Fakat İçişleri Bakanlığı bu başvuruyu, söz konusu kişinin yönetmelikte aranan "iyi ahlak sahibi olma" niteliğine uymadığını savunarak başvuruyu reddetti. Buna gerekçe olarak ise "yaşantısının Türk örf ve adetlerine uygun olmaması" gösterildi.

BBC Türkçe’nin haberine göre bunun üzerine 2017’de dava açan A.S., iyi ahlak sahibi olmadığını gösteren hiçbir bilgi veya belge olmadığını, vatandaşlık başvurusunun gerekçesiz olarak reddedildiğini belirtti.

Başvuruyu değerlendiren Ankara 9. İdare Mahkemesi 2018’de "yaşadığı evlilik dışı birlikteliğin anayasal koruma altında olan aile kurumunu zedeleyici ve Türk toplumunun milli ve manevi değerlerine aykırı olması" nedeniyle A.S.’nin "iyi ahlak sahibi olmadığı" iddiası yönünde karar verdi.

A.S. son olarak aynı yıl Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.

AYM’DEN 4 YIL SONRA KARAR: ‘İYİ AHLAK SAHİBİ OLMAK’ SOYUT BİR KAVRAM

4 yıl sonra karar veren AYM, mevzuatta aranan "iyi ahlak sahibi olma" şartının soyut bir içeriğe sahip olduğunu, bu yüzden her başvurucu için somut verilerle ortaya konması gerektiğini belirtti.

İdare Mahkemesi’nin tek gerekçe olarak 13 yıllık evlilik dışı birliktelik yaşamasını gösterdiğini hatırlatan AYM, mahkemenin başka bir araştırma yapmadan karar verdiğini açıkladı ve "vatandaşlık talebinin reddedilmesiyle ortaya çıkan özel hayata saygı hakkına yönelik müdahalenin ilgili ve yeterli bir gerekçe içermediği ve bu bağlamda demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır" ifadelerini kullandı.

KARARIN BİR ÖRNEĞİ DE ADALET BAKANLIĞI'NA GÖNDERİLECEK

AYM, bunun Anayasa’nın 20. maddesiyle güvence altına alınan özel hayata saygı hakkının ihlali olduğuna hükmetti. Yüksek mahkeme, oy birliğiyle aldığı kararın bir örneğinin Ankara Bölge İdare Mahkemesi ve Adalet Bakanlığı'na gönderilmesi talimatı verdi.