Türkiye Rusya'dan kredi alacak mı?: Doğal gaz ve elektrik zamlarıyla tekrar gündemde

Konutlarda kullanılan doğalgaz ve elektriğe zam geldi. BOTAŞ ve EPDK tarafından akşam saatlerinde açıklanan zam kararlarına sosyal medyada tepki yağdı. Kış yaklaşırken ardı ardına gelen zamlar yurttaşı tedirgin etti.

Elektrikte eylül tarifesi belli oldu. Sanayide kullanılan elektriğe yüzde 50, konutlarda kullanılan elektriğe yüzde 20 zam geldi. Böylece konutta 100 kWh elektrik 173 liraya yükseldi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) açıklamasında şu ifadeler kullanıldı:

"Mesken ve tarımsal faaliyetler abone grupları için yüzde 20, kamu ve özel hizmetler sektörü ile diğer aboneler grubu için yüzde 30, sanayi abone grubu için yüzde 50 oranında artış yapılmıştır. Bu artışla beraber 100 kWh elektrik tüketimi olan bir mesken abonesi için ödenecek tutar 173,46 TL olmuştur."

Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ), internet sitesinde, eylül ayına ilişkin doğalgaz tarife tablosu yayımlandı. Buna göre, doğalgaza yüzde 20 zam geldi.

Zamlar küçük ve orta ölçekli işletmelerde kullanılan doğalgaz yüzde 47,6, sanayide yüzde 50,8, elektrik üretimi için yapılan kullanımlarda ise yüzde 49,5 olacak. BOTAŞ doğalgazın yüzde 99'unun ithal edildiğini hatırlattı.

EKONOMİST VOLKAN ÖZDEMİR: RUSYA'DAN KREDİ ALINABİLİR

Jeopolitik ekonomi, güvenlik ve enerji uzmanı Volkan Özdemir, son yapılan zamların ardından sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda şu ifadelere yer verdi:

"Sonbahara yüklü elektrik ve gaz zammıyla girdik. Böylece sübvansiyonlar sürse bile konutta gaz fiyatları geçen kışla kıyasla iki katına çıkmış oldu. Her ile ve ilçelerin çoğuna ithal kaynak olan doğalgazı götürmek gibi yanlış bir enerji politikasının sonuçları çok ağır olacak. Bu saatten sonra her şey 2023'e ayarlı.

Doğal gaz dış alım maliyeti ağırlıkla üç ayda bir şekillendiği için 1 Ocak tarihine dikkat: Dışarıda kredi, içeride indirim uygulaması olasıdır. Bu zam daha önce gelebilirdi ama iktidar güz seçimini yokladı. Sonuç olumsuz olunca zam geldi, seçim bahara kaldı. İktidar gaza Rusya'dan vadeli kredi alabilir. Son olarak, ülkenin 2022 enerji ithalat faturasının 100 milyar dolara koştuğu iktisadi kriz ortamında kış zor geçer ama seçime doğru hamle gelebilir. İktidarın politikası, sonrası tufan olsa da, ağır yükü sınırlı süre halka hissettirmeyip ötelemek yani seçim sonrasına bırakmaktır."

Sonbahara yüklü elektrik ve gaz zammıyla girdik.
Böylece sübvansiyonlar sürse bile konutta gaz fiyatları geçen kışla kıyasla iki katına çıkmış oldu.
Her ile ve ilçelerin çoğuna ithal kaynak olan doğal gazı götürmek gibi yanlış bir enerji politikasının sonuçları çok ağır olacak... https://t.co/eLOMA7h4LN
— Volkan Özdemir (@VozdemirV) September 1, 2022

210 LİRALIK FATURA 417 LİRAYA ÇIKTI

CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, "Kara kış öncesi enerjiye yapılan zamlar üretim maliyetlerini yükselteceği için vatandaşlara faturaların yanı sıra hayat pahalılığı olarak da yansıyacak" ifadesini kullandı.

Akın, EPDK'nin tarife dönemi olmamasına karşın bütün abone türlerinde, BOTAŞ'ın da yaklaşan kış ayları öncesinde bütün abone gruplarında zam yaptığını belirtti. Enerjiye yapılan zamların, kış aylarının çok zor geçeceğini gösterdiğini ifade eden Akın, konutlarda asgari bir tüketim olarak kabul edilen aylık 240 kilovatsaatin geçen yıl faturaya yansımasının 210 lira olduğunu, bunun, son yapılan zamla bugün faturaya yansımasının 417 liraya çıktığını kaydetti.

BOTAŞ Eski Genel Müdürü Gökhan Yardım, "Yanlış doğalgaz politikaları ve hataları sebebiyle yapılan zamlar haksız ve insafsızdır. Kimse Avrupa'da Rusya Ukrayna savaşı var TTF fiyatları arttı sebeplerinin arkasına sığınmasın. Fiyat formüllerine TTF ve İtalya spot fiyatlarını koyanlar kışın tüketimi arttıranlar" değerlendirmesinde bulundu.

Yanlış doğalgaz politikaları ve hataları sebebiyle yapılan zamlar haksız ve insafsizdir. Kimse Avrupa'da Rusya Ukrayna savaşı var TTF fiyatları arttı sebeplerinin arkasına sığınmasın. Fiyat formüllerine TTF ve İtalya spot fiyatlarını koyanlar kışın tüketimi arttıranlar.
— GOKHAN YARDIM (@GOKHAN1955) September 1, 2022

Enerji politikaları uzmanı Necdet Pamir ise, "Bahaneye bakın: Rusya Ukrayna savaşı nedeniyle spot piyasada yüzde 2000 artan fiyatlar! İyi de çoğu petrol ürünlerine endeksli olduğu için (bu dönemde) birkaç kat ucuz kalan formülleri yenilerken, TTF endeksli pahalı gaza yüzde 70 ağırlık veren siz değil misiniz? Hadi ordan!" tepkisi gösterdi.

Bahaneye bakın: Rusya Ukrayna savaşı nedeniyle spot piyasada %2000 artan fiyatlar! İyi de çoğu petrol ürünlerine endeksli oldugu için (bu dönemde) birkaç kat ucuz kalan formülleri yenilerken, TTF endeksli PAHALI gaza %70 ağırlık veren siz değil misiniz? Hadi ordan!! pic.twitter.com/D6wDwU46t8
— Necdet Pamir (@NecdetPamir) September 1, 2022

Enerji Uzmanı Ali Arif Aktürk de, "Yapılan zam kış aylarında ihtiyaç olacak spot LNG’nin fahiş fiyatına fon yaratmak ve BOTAŞ’in 2022 zararını azaltmaya yöneliktir" dedi.

BOTAŞ’in uzun vadeli kontratlarinda yeni fiyat dönemi 1 Ekimdir. Ağırlıklı ortalama alim maliyetinde Agustos ile Eylülde bir fark yok.Yapılan zam kış aylarında ihtiyaç olacak spot LNG’nin fahiş fiyatına fon yaratmak ve BOTAŞ’in 2022 zararını azaltmaya yöneliktir.
— Ali Arif Aktürk (@AliArifAkturk) August 31, 2022

SON BİR YILDA ÜST ÜSTE 12 ZAM GELDİ

Doğalgaza geçen eylül ayından bu yana gelen zamlar şu şekilde:

2021 Eylül'de yüzde 15

2021 Ekim'de yüzde 15

2021 Kasım'da yüzde 46,8

2021 Aralık'ta yüzde 20

2022 Ocak'ta yüzde 15

2022 Şubat’ta yüzde 14

2022 Mart’ta yüzde 18,3

2022 Nisan’da yüzde 44,3

2022 Mayıs’ta yüzde 16

2022 Haziran’da yüzde 30