Patronlar yurtdışında unicorn kovalıyor: Şahenk'den Dubai'ye dev yatırım
Türkiye, son bir yıldır bilişimde önemli projeleri ve girişimleri ortaya çıkarıyor. Pandemi sürecinin de etkisiyle e-ticaret ve oyun alanlarında patlama oldu, Türkiye, ilk unicorn’larına kavuştu.
Geçen yıl haziran ayının ilk haftasında ABD’li mobil oyun şirketi Zynga’nın 1.8 milyar dolara satın aldığı Peak Games, Türk bilişim tarihinin ilk unicorn’u unvanını aldı. Hemen ardından bu yılın şubat ayında Getir, 2.6 milyar dolarlık değerle ikinci unicorn olarak rekor kırdı. Yetmedi, haziran ayında 7.5 milyar dolarlık değere ulaşarak bir rekora imza attı.
Temmuz ayında Türkiye, iki unicorn ile tanıştı. İlki 1 milyar dolar değerleme ile 155 milyon dolar yatırım alan mobil oyun geliştiricisi Dream Games. Ardından bir haber de ABD’den geldi, Doğan Ailesi’nin yönettiği Hepsiburada, Nasdaq halka arzında 3.9 milyar dolar değerlemeye ulaştı.
Dünya gazetesinden Kerim Ülker'in haberine göre,Türkiye bir yandan kendi unicorn’larını çıkarırken bir yandan da yurtdışında yeni girişimleri yakından takip ediyor. Özellikle Türkiye’nin önde gelen holdingleri, bu alanda öncülük eder hale geldi. Dünyanın değişik coğrafyalarında start-up’ları yakından takip eden, girişimcilere destekler sağlayan ve unicorn yetiştirmek için çaba sarf eden şirketler arasında Koç Holding, Doğuş Grubu, Zorlu Holding, Yıldız Holding, Oyak Grubu dikkat çekiyor.
DOĞUŞ, DUBAİ'NIN İKİNCİ UNICORN'UNA YATIRIM YAPTI
Türkiye’nin yanı sıra Avrupa, ABD, Ortadoğu coğrafyasında yeme-içme yatırımlarıyla tanınan Ferit Şahenk’in Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı yaptığı Doğuş Grubu, e-ticaret alanında önemli ortaklıklarıyla biliniyor. Güney Koreli dev SK Group ile 2013’te n11.com’u kuran Doğuş Grubu, Doğuş Planet çatısı altında ayrıca giybimoda.com’da bulunuyor.
Ancak Doğuş Grubu bu alanda ilk önemli yurtdışı girişimini Dubai’de yaptı. Birleşik Arap Emirlikleri’nin Careem uygulamasının ardından ikinci unicorn’u Doğuş’un da aralarında olduğu yatırımcılar tarafından ortaya çıktı.
Dubai merkezli bulut mutfak girişimi Kitopi, SoftBank Group Corp.'un Vision Fund ikisi de dahil olmak üzere bir grup yatırımcıdan 415 milyon dolar topladı ve unicorn statüsüne yükseldi.
SoftBank’ın öncülük ettiği yatırım turuna katılan beş büyük yatırımcı arasında Doğuş Grubu da yer alıyor. Bu yatırımla Dubaili Kitopi, Suudi Arabistan'daki genişlemesini hızlandıracak, yeni ülkelerde operasyonlara başlayacak.
ZORLU, 18 START-UP'A YATIRIM YAPTI
Girişim denilince akla ilk gelen firmalardan olan Zorlu Grubu, bu alanda Vestel Ventures adlı şirket çatısı altında çalışıyor. Genç girişim ve girişimcileri destekleyen Vestel Ventures’ın portföyünde şu anda 18 start-up var. Beş girişimden de çıkılmış durumda. Vestel’in yatırım portföyündeki firmalar genelde medikal ve IoS alanlarında faaliyet gösteriyor. Bu şirketler arasında yerliler kadar yabancı girişimler de dikkat çekiyor.
Yabancı start-up’lar arasında ise yapay zeka ile desteklenmiş kişiye özel video içerik sunucusu olan HaystackNews, otomotivler için AR deneyimi sunan holografik üç boyutlu görüntü teknolojisi geliştiricisi olan ABD’de kurulu CY Vision, New York merkezli siber güvenlik firması Scadafence öne çıkıyor.
KOÇ, ABD'DEKİ TÜRK GİRİŞİMLERİNE ODAKLANDI
2010 yılında erken aşama teknoloji yatırım şirketi olarak kurulan İnventram, 2016 yılında Japon devi Mitsui ile ortaklık kararı aldı. 2017’de ABD’nin Kaliforniya eyaletinde kurulu CY Vision’a yatırım yaparak dikkatleri üzerine çeken İnventram, genelde sağlık gibi üst düzey teknoloji girişimlerine odaklanıyor. İnventram’ın portföyünde yedi önemli proje bulunuyor.
Bunlardan biri de ABD’nin Oregon kentinde kurulu Sensobright. Doç. Dr. Utku Büyükşahin ortaklığında kurulan Sensobright, cihaz, robot ve makineler için birçok sektöre hitap eden dokunma sensörleri üretiyor. Proje, NASA mühendisleri tarafından da önemli bir gelişme olarak nitelendirildi ve birçok ödüle sahip oldu.
YILDIZ'IN BEŞ ŞİRKETİNDEN ÜÇÜ YABANCI
Girişimcilik ekosistemini desteklemek amacıyla 2019 yılında Yahya Ülker tarafından kurulan Yıldız Ventures Girişim Ofisi’nin portföyünde üçü yabancı beş girişim bulunuyor. İstegelsin ile dikkatleri çeken şirket, 2021’de ilk kez Yıldız Ventures Hızlandırma Programı’na VibeVision, TradeMonday ve DeepNeep gibi yabancı firmalar seçildi.
Bu şirketlerden yapay zeka destekli perakende deneysel platformu olan TradeMonday’in ABD’nin Delaware kentinde merkezi bulunuyor. Yine benzer şekilde faaliyet gösteren DeepNeep, Rus girişimciler tarafından kuruldu. Vibevision ise Finlandiya’da faaliyet gösteriyor.
