Çin, Pelosi'nin Tayvan ziyaretine nasıl karşılık verebilir?
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi, 25 senedir Tayvan'a ziyaret gerçekleştiren en yüksek yetkili ABD'li olacak. Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret edeceğini açıklamasından sonra Çin Devlet Başkanı Şi Jingping, ABD Başkanı Joe Biden'a, "Ateşle oynayan yanar" demişti. Çin Dışişleri Sözcüsü Zao Liyan ise pazartesi günü, "Eğer Pelosi Tayvan'a giderse Halk Kurtuluş Ordusu oturup izlemeyecek" ifadelerini kullanmıştı. Bu gelişmelerden sonra Pelosi’nin uçağı Tayvan’a indi. Şimdi gözler Çin’in nasıl bir tepki vereceğinde.
Bloomberg, Çin'in Pelosi'nin ziyaretine verebileceği olası karşılıkları şöyle listeledi:
1- Savaş uçağı ihlallerinin sayısı artabilir
Çin, sıklıkla Tayvan'ın hava savunma sahasını ihlal ediyor. Şu ana kadar rekor, Çin'in 4 Ekim 2021'de Tayvan'ın hava savunma sahasına 56 uçak sokmasıydı. ABD'nin Kongre delegasyonu, Tayvan'ı Kasım ayında ziyaret ettikten sonra Çin, adanın doğusuna 15 savaş uçağı göndermişti. Çin, Pelosi'nin ziyaretinden sonra hava sahası ihlallerini sıklaştırabilir ve bu ihlaller haftalarca sürebilir. Bu durumda Tayvan'ın hava kuvvetlerinin kaynakları daha da kısıtlı hale gelebilir.
2- Çin, Tayvan'ın üzerinde savaş uçakları uçurabilir
Çin Komünist Partisi'nin yayın organı Global Times, Pekin'in direkt Tayvan üzerinde savaş uçağı uçurmasını önermişti. Böyle bir hamle sonucunda Tayvan, uçağı düşürüp düşürmeme gibi kritik bir karar vermek zorunda kalabilir. Tayvan Savunma Bakanı Ciyu Kuo-çeng geçen sene yaptığı açıklamada, "Adaya ne kadar yaklaşırlarsa o kadar sert karşılık vereceğiz" demişti.
3- Tayvan yakınlarında füze testi yapılabilir
1995'in yazında Çin, Tayvan yakınlarında denize "test için" füzeler atmıştı. Bu, Çin'in şu ana kadar Tayvan ve Washington'a yönelik en büyük provokasyonu olarak nitelendiriliyor. Pekin, bunu dönemin ABD Başkanı Bill Clinton, Tayvan'ın demokratik olarak seçilen ilk devlet başkanının ABD'ye gelmesine izin verince yapmıştı. Çin, yine benzer bir füze testi yapabilir.
4- Ekonomik baskı
Çin, Tayvan'ın en büyük ticari partneri. Pekin; Tayvan'a ithalat yapan şirketlere yaptırım uygulayarak, bazı Tayvan ürünlerini boykot ederek ve iki ülke arasında ticareti kısıtlayarak ada ülkesi üzerindeki baskısını artırabilir. Çin, bazı Tayvanlı yetkililerin Çin'e gelmesini yasaklamıştı. Bu tür yasaklarda da artış görülebilir. Çin, aynı zamanda Tayvan Boğazı'nda ticaret akışını da bozabilir.
5- Diplomatik protesto
Çin Komünist Partisi'nin yayın organı Global Times, Pelosi'nin Tayvan'a gitmesi durumunda ABD-Çin ilişkilerinin çok kötüye gideceğini söylemişti. Bloomberg, Çin'in Washington Büyükelçisi'ni geri çağırabileceği yorumunda bulundu. Çin geçen sene Litvanya, Tayvan'a kendi ismiyle ofis açmasına izin verince Büyükelçisi'ni geri çağırmıştı.
6- Adalardan birine el konulabilir
Çin, Tayvan'ın kontrolündeki küçük adalardan birini işgal edebilir. Bloomberg, bunun çok küçük bir olasılık olduğunu belirtti. Bu hamle, ABD'nin Pekin'e daha çok yaptırım uygulamasına sebep olabilir.
