AB, Macaristan'a sağlanan fonların kesilmesini önerdi

AB Komisyonunun bütçe ve yönetiminden sorumlu üyesi Johannes Hahn, düzenlediği basın toplantısında, ilk kez başvurulan koşulluluk mekanizmasının AB'nin bütçesinin ve mali çıkarlarının korunmasını sağlamayı amaçladığını söyledi.

Hahn, Komisyonun, AB Konseyine, Macaristan'ın hukukun üstünlüğü ilkesine yönelik ihlallerine karşı önerdiği koruma önlemlerinin, AB'nin Uyum Politikası kapsamında üç operasyonel program için taahhütlerinin yüzde 65'inin askıya alınmasını içerdiğini belirtti.

Bunun, söz konusu miktarın 7,5 milyar avro civarına karşılık geldiğini dile getiren Hahn, buna karşılık Macaristan'ın 17 reform önlemi taahhüt ettiğini söyledi.

Hahn, Komisyonun 19 Kasım'a kadar durumu izleyeceğini ve Konseyi bilgilendireceğini kaydetti.

Konseyin, söz konusu öneriyi kabul edip etmeyeceğine bir ay içinde karar vermesi gerekiyor.

SÜREÇ NASIL İŞLEDİ?

Macaristan, demokrasi ile hukukun üstünlüğü gibi ilkelerde gerileme olduğu gerekçesiyle bir süredir AB tarafından eleştiriliyor.

Hukukun Üstünlüğü 2021 raporunda Macaristan, yolsuzlukla mücadelede yetersiz kalan tedbirler konusunda eleştirilmiş, ülkede medyada çoğulculuğun tehlike altında olduğu ifade edilmişti. AB Komisyonu, Macaristan'da özellikle yargı bağımsızlığı gibi demokratik standartların aşındığını belirterek, bu ülkelerin durumu düzeltmemesi halinde "yetkilerini kullanmaktan çekinmeyeceğini" bildirmişti.

Avrupa Parlamentosu, 29 Ekim 2021'de hukukun üstünlüğü ilkesini ihlal eden söz konusu ülkenin ortak bütçeden fon almasını engellemediği gerekçesiyle Avrupa Komisyonundan davacı olmuştu.

Avrupa Adalet Divanı Savcısı, 2 Aralık 2021'da yayımladığı yazılı mütalaasında, AB'nin Macaristan'a yapılacak mali yardımların askıya alınması yolunda görüş belirtmiş, Budapeşte buna itiraz etmişti. AB'nin en yüksek mahkemesi 16 Şubat'ta, temyiz edilemeyecek bir kararla bu itirazı reddetmiş, ülkenin Birlik bütçesinden faydalanmasının hukukun üstünlüğüne uymasına bağlanmasının önü açılmıştı.

AB Komisyonu da 27 Nisan'da AB fonlarının kötüye kullanılmasına ilişkin uzun süredir devam eden endişeler nedeniyle Macaristan'a karşı bütçeden pay verilmesini şarta bağlayan prosedürü başlattığını duyurmuştu.

AP, MACARİSTAN'I 'SEÇİMLİ OTOKRASİ' İLAN ETMİŞTİ

Avrupa Parlamentosu tarafından Perşembe günü büyük oy çoğunluğu ile kabul edilen rapora göre Macaristan’da var olan siyasi rejim demokrasi olarak değil, seçimlerin de var olduğu bir otokratik ara rejim olarak tanımlanmıştı.

Avrupa Parlamentosu’nda 28 çekimser ve 123 hayır oyuna karşılık 433 evet oyuyla kabul edilen Macaristan raporu, yıllar boyunca süre gelen hukuk devleti ihlalleri nedeniyle Macaristan’ın artık demokratik bir ülke olarak tanımlanamayacağını iddia ediyor ve Avrupa Birliği Komisyonu’nu Macaristan’a AB tarafından verilen yardım ve yapısal dönüşüm fonlarının ödenmesini durdurmaya çağırıyordu.

Avrupa Birliği ana sözleşmesi ve mevzuatı bakımından Avrupa Parlamentosu tarafından hazırlanan bu rapor doğrultusunda alınan kararın bir yaptırım gücü bulunmuyor.

Avrupa Parlamentosu tarafından kabul edilen rapor, yıllardır gündeme gelen hukuk devleti ve temel haklardaki eksiklikleri tekrarlamıştı. Buna göre Macaristan’da:

• Anayasal süreçlerin ve seçim sisteminin işleyişinde eksiklikler var.
• Yargı sisteminin bağımsızlığı yeterli değil.
• Yolsuzluklar önlenemiyor.
• Siyasi rejim basın ve medya da dahil olmak üzere söz ve görüş bildirme hakkını garanti edemiyor.
• Vatandaşların din ve vicdan özgürlüğü, örgütlenme, gösteri  ve toplanma özgürlüğü garanti altına alınmıyor.
• LGBTI+ hakları sık sık ve kabaca ihlal ediliyor.
• Göçmenlerin, sığınma talep eden mültecilerin temel hakları göz ardı ediliyor.